Een hechte klasgroep is iets waar zowel leerlingen als leraren van dromen. Als leerkracht speel je hierin een zéér belangrijke rol, aangezien het proces van hergroeperen ieder schooljaar na de zomervakantie weer opnieuw begint. De kinderen ontdekken elkaar, de leraar en de klas- en schoolregels. De eerste weken van het schooljaar blijken een grote invloed te hebben op het vormen van een hechte groep. Een positief klasklimaat creëert op zijn beurt dan weer een groep waarin kinderen zich veilig voelen, waar ze fouten durven maken en zo dus ook bijleren.
Creëer voor je leerlingen én voor jezelf een fijn schooljaar.
Aan de start van ieder schooljaar vindt er bij elke nieuwe docent een nieuwe groepsvorming plaats. Het vormen van een groep bestaat uit vijf fasen. Na deze fasen zijn rollen, normen en waarden voor de rest van het jaar grotendeels bepaald. Boaz Bijleveld scheef in zijn boek "Gouden Weken 2.0" hoe het werkt en waarom. De eerste zes weken van groepsvorming zijn van cruciaal belang, hier ga je vooral aan de slag met de eerste twee fasen.
In sommige gevallen kan er ook gaandeweg het schooljaar een nieuw proces van groepsvorming ontstaan, als er een vervanger of nieuwe leerlingen in de klas komen bijvoorbeeld.
Vijf fasen van groepsvorming
1. Forming
De leerlingen leren elkaar kennen en de groep zoekt vooral naar veiligheid en structuur.
Tijdens deze eerste fase van groepsvorming die één tot twee weken duurt, help je leerlingen elkaar te ontdekken. Dit contact mag best oppervlakkig zijn, zorg er wel voor dat leerlingen met iedereen in contact komen gemeenschappelijke dingen over elkaar ontdekken.
Inspiratie nodig? Je kan de door mij uitgewerkte activiteiten zoals de 'Gouden Weken Bingo's', het 'Speeddatespel' ontdekken in de webshop.
2. Storming
Verhoudingen tussen leerlingen worden duidelijker, welke leerlingen worden leider en welke leerlingen worden volger.
Wanneer je leerlingen met elkaar vertrouwd zijn zal je merken dat ze steeds meer zullen openbloeien. De leerlingen gaan opzoek naar hun eigen positie binnen de groep, sommige leerlingen zullen een leiderspositie aannemen en anderen een volgpositie. Je merkt dat er binnen de klasgroep subgroepjes gevormd worden. Dit kan zorgen voor spanningen en conflicten onderling, maar dat is niet erg. Toon leerlingen dat conflicten er nu eenmaal zijn en dat we deze op een goede manier kunnen oplossen.
Los conflicten op met de 'Conflict Tool', deze tool vind je terug via de webshop.
Norming
Zowel regels, als waarden en normen van de groep worden bepaald tijdens deze fase. Iedereen leerling krijgt een rol in de klaswerking.
Dit is de fase waarin een groep de gemeenschappelijke normen en waarden zal gaan bepalen, dit wordt vaak bepaald door de leidersfiguren binnen de klasgroep. Doordat leerlingen zich geaccepteerd voelen worden ze zelfzekerder, hierdoor ontstaat de behoefte om als uniek persoon gezien te worden.
Laat leerlingen mee beslissen over de regels, afspraken en sancties binnen de klas.
Performing
De leerlingen worden één team dat is klaar om samenwerkingen aan te gaan. Iedereen houdt zich aan afspraken en ongeschreven regels.
Van zodra we aankomen bij de fase performing is er een duidelijk doel namelijk, het bevorderen van sociale contacten en zo de groepsidentiteit versterken. In deze fase is het belangrijk dat we veel aandacht spenderen aan het samenwerken, vertrouwen, elkaar complimenten geven en samen tot een oplossing komen.
Zet tijdens deze fase vooral in op het uitdelen van complimenten, hiervoor kan je onder andere de 'Gratis Complimentjes' poster inzetten.
Reforming
Het einde van het schooljaar is in zicht. Dit afscheid zorgt weer voor een nieuwe groepsdynamiek, denk maar aan het afscheid nemen van je vrienden na het zesde leerjaar en het vormen van een nieuwe vriendengroep in het middelbaar.
Je kan de Gouden Weken Bingo's nu downloaden via onderstaande link.
Reactie plaatsen
Reacties